شخصیت و شخصیت پردازی در رمان جنگ دهه هشتاد با تکیه بر پنج رمان برتر این دهه

رمان جنگ در ادبیات داستانی ایران با وجود عمر کوتاه و نوپایی خود، از دیدگاه های ساختاری و محتوایی قابل بررسی است. این نوع رمان بازگو کننده ی وقایع و حسب حال رزمندگان غیور در دوران جنگ تحمیلی و پس از آن است. با شروع جنگ نویسندگانی که از نزدیک با جنگ آشنا بودند و در متن آن حضور داشتند، به نوشتن رمان هایی با موضوع جنگ روی آوردند و مطالب جنگ را با واقع گرایی بیان کردند. با نگاهی به تاریخچه ی رمان جنگ در ایران می توان دید که با سپری شدن سال ها از زمان جنگ، نوشتن داستان و رمان در باره ی آن همچنان ادامه دارد و آثار ارزشمندی در این زمینه به رشته ی تحریر در آمده است. می توان ادعا کرد که مهم ترین عنصر قابل بررسی در رمان جنگ شخصیت پردازی آن است. شخصیت پردازی در دهه های مختلف در رمان جنگ فارسی تحولات گوناگونی را پشت سر گذاشته است؛ در دهه ی شصت با توجه به این که آغاز راه نگارش رمان جنگ در ادبیات فارسی است، نسبتاً ضعیف است، در دهه ی هفتاد تا حدودی نقاط ضعف آن برطرف می شود، اما در دهه ی هشتاد تقریباً به نوعی پختگی و انسجام می رسد. بدون شک بررسی عنصر شخصیت و شخصیت پردازی در رمان جنگ دهه ی هشتاد در قالب یک پایان نامه ی دانشجویی می تواند در معرفی هرچه بیشتر و بهتر رمان جنگ در ایران موثر باشد و مخاطب را با ساختار رمان جنگ و به ویژه در مبحث شخصیت و شخصیت پردازی در آن آشنا نماید. از آن جایی که تعداد رمان های جنگی که در این دهه به چاپ رسیده است، فراوان است و پرداختن به همه ی آن ها در این نوشتار میسر نمی باشد؛ لذا پس از بررسی و کنکاش پیرامون رمان های جنگ این دهه، پنج رمان برتر انتخاب و تحلیل شخصیت و شخصیت پردازی در آن ها موضوع کار این پایان نامه قرار گرفت. در انجام این پژوهش ابتدا منابع اصلی جمع آوری و بررسی شد و همچنین با مراجعه به کتب مورد نیاز به ویژه در مبحث شخصیت پردازی، بخش های مورد نطر استخراج و فیش برداری گردید. در پایان نیز شرح و تحلیل و تبیین «شخصیت و شخصیت پردازی» در رمان های برتر جنگ دهه ی هشتاد انجام شد. این تحقیق شامل شش فصل است. در فصل اول کلیات پژوهش شامل بیان مسئله، ضرورت تحقیق، اهداف پژوهش، سوالات و فرضیه ها، پیشینه ی تحقیق، روش تحقیق، و جامعه ی آماری و نیز تعاریف و اصطلاحات تحقیق شامل تعریف ادبیات داستانی، تعریف داستان و رمان، پیشینه ی رمان، عناصر داستان، رمان جنگ، پیشینه ی تاریخی شخصیت شناسی، شیوه های شخصیت پردازی در رمان، انواع رمان و انواع شخصیت آمده است. در فصل دوم تا ششم به تحلیل شخصیت و شخصیت پردازی در پنج رمان برتر دهه ی هشتاد پرداخته شده است؛ به این ترتیب که در ابتدای هر فصل ضمن معرفی رمان مورد نظر و نویسنده ی آن، خلاصه ای از رمان و درون مایه ی آن بیان گردیده است. سپس شخصیت های رمان استخراج و دسته بندی شده و در ادامه شیوه های بارز شخصیت پردازی رمان، مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است. در پایان پژوهش و در مقوله ای جداگانه نیز به مقایسه ی شیوه های شخصیت پردازی در پنج رمان برتر مورد نظر، پرداخته شده است.